De beste zorg, op de juiste plek, op het beste moment. Dat klinkt logisch en vanzelfsprekend, maar blijkt in de praktijk bepaald geen sinecure. Het afstemmen van de capaciteit van bedden en personeel vraagt om vooruitkijken en anticiperen. Om een nauwe samenwerking tussen verschillende zorgorganisaties, met correcte en actuele data als basis.

“Een nauwere samenwerking tussen verschillende zorgorganisaties is een van de sleutels voor blijvende toegang tot zorg”, zegt Andrea Poodt, programmamanager Regioplatform Noord-Holland, een netwerksamenwerking van twaalf zorgorganisaties; drie ziekenhuizen, vier koepelorganisaties van huisartsen en de vijf grotere verpleeg- en verzorgingshuizen en thuiszorg (VVT)-organisaties.

Zorg beschikbaar en toegankelijk houden

De samenwerkende organisaties binnen Regioplatform zijn gestart met het inrichten van regionaal integraal capaciteitsmanagement. Door data transparant met elkaar uit te wisselen, is het mogelijk de capaciteit beter te managen en de doorstroom van patiënten beter te stroomlijnen. De essentie van deze manier van werken is vooruitkijken. Problemen voorkomen in plaats van oplossen.

“Regioplatform maakt noodzakelijke veranderingen mogelijk”, licht Andrea Poodt toe. “Als netwerkorganisatie faciliteren en stimuleren we samenwerking gericht op innovatie, standaardisatie en digitalisering. We initiëren projecten en voeren die uit, met als doel: zorg beschikbaar en toegankelijk houden voor iedereen in Noord-Holland Noord en Zaanstreek-Waterland. Nu en in de toekomst. Kwetsbare ouderen en mensen met een chronische ziekte hebben onze bijzondere aandacht.”

Patiëntenstroom door keten inzichtelijk

Performation ondersteunt Regioplatform bij een project voor het organiseren van het regionaal capaciteitsmanagement. “In veel ziekenhuizen is het capaciteitsmanagement best professioneel ingericht. In de praktijk zien we echter vaak een ‘verstopping’ aan de achterkant, want die patiënten kunnen niet allemaal naar huis; sommige moeten naar huis met thuiszorg, andere patiënten moeten nog enige tijd naar een herstelkliniek of revalidatieplek. Daar is niet altijd de gewenste plek op het gewenste moment. En dan blijven mensen langer in het ziekenhuis, onnodig, want ze horen daar eigenlijk niet meer.”

Dat gedeelte is dankzij het – door Regioplatform gefaciliteerde – project ‘capaciteitsmanagement ‘ketenbreed’ inzichtelijk gemaakt. “Wat nu vooral ziekenhuizen doen aan capaciteitsmanagement willen wij voor de ziekenhuizen en VVT-organisaties gezamenlijk doen, als eerste stap. Performation brengt capaciteitsmanagementexpertise in, met kennis van data en modelleren. En Performation heeft veel ervaring met het inrichten van capaciteitsmanagement in een organisatie. Met andere woorden: hoe zorg je ervoor dat de juiste gesprekken worden gevoerd en maatwerk wordt geleverd. Een model is goed, maar in de werkelijkheid moet je nog steeds keuzes maken.”

Meer patiënten sneller op de goede plek

Het project waarvoor Regioplatform met Performation samenwerkt, is een pilot gefocust op CVA-patiënten en cliënten. Een CVA (Cerebro Vasculair Accident) kan een herseninfarct of hersenbloeding zijn, ofwel een beroerte. “We hebben voor deze groep gekozen, omdat het een helder af te bakenen patiënt-/cliëntstroom is om vraagstukken te beantwoorden zoals: kunnen we die data inzichtelijk maken, zodat we die patiëntenstroom door de keten heen kunnen volgen, van het ziekenhuis naar de ouderenzorg? Zien we knelpunten aankomen en wat zouden we daaraan kunnen doen? Welke oplossingen kunnen we daarvoor verzinnen? Dat hebben we geoefend en na de zomer gaan we dit proces echt implementeren voor een bredere patiëntenstroom, voor alle geriatrische revalidatiezorg (GRZ).”

Doel van dit project is meer patiënten sneller op de goede plek krijgen. “Dus waar ze de beste zorg kunnen krijgen”, verduidelijkt Poodt. “Dat betekent zo min mogelijk ‘verkeerde bed-dagen’, zoals ze in het ziekenhuis zeggen wanneer mensen in het ziekenhuis blijven terwijl ze daar medisch gezien niet meer horen te zijn. Dat kost per patiënt enkele uren verpleegtijd per dag. In onze hele regio zijn er duizenden dagen dat mensen nog onterecht in het ziekenhuis liggen. Dus reken maar uit. Als we zorg toegankelijk én betaalbaar willen houden, is het zaak om die verkeerde bed-dagen te reduceren. Zodat die schaarse verpleegkundige tijd besteed kan worden aan mensen die op dat moment echt ziekenhuiszorg nodig hebben. Dat is van groot maatschappelijk belang.”

Vooropgesteld is het voor die patiënten zelf beter om niet te lang in het ziekenhuis te blijven, zeker voor oudere mensen. “Die stromen sluiten nu niet altijd goed op elkaar aan. Soms is er te veel aanbod vanuit het ziekenhuis en soms te weinig. Als het lukt om dat beter met elkaar af te stemmen, ontstaat een regelmatigere stroom van patiënten én een betere flow van personeel, die dan minder het gevoel van hollen of stilstaan ervaren. Op die manier benutten we de beschikbare capaciteit en bedden en personeel veel beter. Met als grote winst voor de patiënten dat zij sneller op de plek zijn waar ze de zorg krijgen die het beste past bij hun situatie.”

Maar waar een wil is, is ook een weg. De samenwerkende organisaties binnen Regioplatform Noord-Holland Noord hebben de afgelopen jaren gezamenlijk mooie resultaten geboekt. Veel daarvan hebben te maken met gegevensdeling, zoals de overdrachtsdossiers voor patiënten vanuit het ziekenhuis naar de ouderenzorg. Poodt: “Wat we ook hebben geregeld, is medicatietoediening van patiënten met hartfalen; die werd tot een paar jaar geleden altijd in het ziekenhuis geleverd, maar nu kunnen deze patiënten ook thuis verpleegd worden, zodat het ziekenhuis meer ruimte en tijd overhoudt om andere patiënten te helpen. En die patiënten met hartfalen herstellen prettiger in hun eigen omgeving, terwijl ze kunnen rekenen op dezelfde kwaliteit van zorg.”

Ander aansprekend resultaat van de afgelopen jaren is het opgerichte coördinatiepunt voor ouderenzorg, gecentraliseerd in de regio. “Dan hoeft een huisarts of ziekenhuis niet zelf meerdere VVT-organisaties te bellen om te vragen of ergens nog plek is. Informatie over de beschikbare capaciteit is op één punt gebundeld, zodat zij inzicht hebben waar hun patiënt op dat moment terecht kan voor vervolgzorg.”

Stap in de goede richting

Andrea Poodt is trots op de stappen die de samenwerkende organisaties binnen het Regioplatform Noord-Holland Noord al hebben gezet. “Ik denk dat het best innovatief en bijzonder is wat wij doen. Dat we de beschikbare gegevens aan elkaar verbinden en daar een model van weten te maken waarin we ‘over de organisaties’ heen inzicht hebben in hoeverre vraag en aanbod op elkaar aansluiten. We weten steeds beter aan welke knoppen we kunnen draaien om bepaalde oplossingen te realiseren. En zo komen we steeds dichter bij het grote doel: de juiste zorg, op het juiste moment, op de juiste plek.”

Volgens Poodt is het inrichten van regionaal capaciteitsmanagement een nieuwe stap in de samenwerking tussen de verschillende organisaties. “Zorginstellingen bepalen nog steeds zelf wat ze doen, maar het is de kunst om met elkaar meer ‘holistisch’ te kijken naar wat het beste is voor de regio. En dan moet je soms keuzes maken die wellicht op korte termijn nadelig zijn voor jouw eigen organisatie, maar voor het totaal beter zijn. Dat vraagt best veel van mensen en van organisaties. Maar dat is wel een stap die onze regio aandurft. Natuurlijk zijn we er nog lang niet, maar ik denk wel dat wij een stap in de goede richting zetten. En Performation helpt ons om dat regionale capaciteitsmanagement professioneel in te richten.”