Zelfstandige behandelcentra (zbc’s) schieten als paddenstoelen uit de grond en met hun korte wachttijden halen ze de electieve zorg bij ziekenhuizen weg. Ook in het Albert Schweitzer ziekenhuis ondervonden ze dit. Als reactie hierop opende op 22 mei 2023 de Helene Schweitzer kliniek in Zwijndrecht haar deuren. Een kliniek waar acht specialismen van maandag tot en met vrijdag planbare, laagcomplexe operaties verrichten.

De kiem voor de kliniek werd al een aantal jaren terug gelegd toen een traject startte om de lange termijn strategie van het Albert Schweitzer te bepalen, vertelt Juul te Veldhuis, manager van de Helene Schweitzer kliniek. “Toen zagen we dat veel laagcomplexe, electieve zorg wegvloeide uit ons ziekenhuis naar zbc’s, terwijl die zorg om meerdere redenen heel belangrijk voor ons is. We zijn een opleidingsziekenhuis en dit zijn bij uitstek operaties waarmee artsen het vak leren. Daarnaast willen we als ziekenhuis iedereen in de regio kunnen bedienen. En deze ingrepen leveren het ziekenhuis geld op om minder lucratieve ingrepen te kunnen financieren.”

Marktonderzoek

In eerste instantie was het plan om van de locatie in Zwijndrecht een dagbehandelcentrum te maken. Maar toen na de covidpandemie bleek dat electieve zorg, waar ook een overnachting voor nodig is, van diverse specialismen wegsijpelde, werd besloten het breder te trekken. Door middel van marktonderzoek, uitgevoerd door Performation, werd voor een aantal vakgebieden gekeken wat hun marktaandeel was en hoe zich dat had ontwikkeld in de jaren daarvoor.

Te Veldhuis: “Daaruit bleek dat we marktaandeel hadden verloren voor de groep relatief gezonde, electieve patiënten. En die wilden we graag terug.” Zo ontstond het idee voor een kliniek met een virtueel hek eromheen waardoor de electieve zorg nooit afgeschaald wordt, tenzij er sprake is van een ernstige calamiteit. In een beslisdocumenten werden zaken als investeringen, kosten, haalbaarheid, consequenties voor mensen en middelen op een rij gezet, op basis waarvan de raad van bestuur groen licht gaf.

Livegang

Om het plan te concretiseren, ging een kernteam met de acht specialismen om tafel zitten. Er werden afspraken gemaakt over reële toegangs- en wachttijden. En als service level agreement werd bepaald dat de afgesproken zorg altijd geleverd wordt. Dit betekent onder andere dat de benodigde capaciteit en materialen er moeten zijn en dat er efficiënter gepland wordt.

Om hier invulling aan te geven, werden diverse werkgroepen gevormd. Op die manier konden betrokken medewerkers meedenken, iets wat erg gewaardeerd werd. Ook kregen medewerkers extra training in gastvriendelijkheid. En er werd een groep huisartsen bereid gevonden om mee te denken over nazorg, bereikbaarheid en intervisie. Zo werd in anderhalf jaar tijd toegewerkt naar de livegang.

Van elkaar leren

KNO is een van de specialismen die sindsdien alle operaties in de Helene Schweitzer kliniek verricht. KNO-arts Anne Bischoff is blij met de kliniek. “We zitten met de acht vakgroepen in het bestuur en iedereen is eigenlijk even enthousiast. Het is fijn dat de electieve zorg nu altijd door kan gaan. In coronatijd waren we een beetje het ondergeschoven kindje geworden. Nu kijken we samen hoe we dingen beter en efficiënter kunnen doen. Je leert van elkaar, vakgroepoverstijgend.”

Zinnige zorg

Daarnaast hebben wij een heel palet aan specialismen in huis, in tegenstelling tot een zbc dat zich meestal maar op één vakgebied richt. Van kokervisie is bij ons dus geen sprake. We zijn een gewoon ziekenhuis waar multidisciplinair meegekeken kan worden. Bovendien hebben wij alle zorg die nodig is binnen handbereik en kunnen patiënten een nachtje blijven als dat moet.” Te Veldhuis: “Verder is een toegevoegde waarde dat wij ook echt kijken naar wat zinnige zorg is. Wil een patiënt, bij wijze van spreken, nog een marathon lopen of liever achter de geraniums zitten? Samen beslissen we wat de meest passende behandeling is.”

Hulp van software

Na de livegang bevindt het project zich nu in fase 2 die tot medio 2024 duurt. De fase van bestendiging. Er worden financiële analyses gemaakt en gekeken of eventuele groei nu al past binnen de bestaande kaders. Samen met medewerkers wordt de gastvriendelijkheid op de poli verder geoptimaliseerd en de efficiëntie wordt onder loep genomen.

Te Veldhuis: “Door bijvoorbeeld de wisseltijden en pauzes op de OK efficiënter te doen, kunnen we meer patiënten per dag opereren.” Daarnaast wordt met behulp van de software van Performation gekeken hoe de beschikbare capaciteit zo optimaal mogelijk benut kan worden, in het Albert Schweitzer én in de Helene Schweitzer kliniek. Belangrijk is dat bij dit alles de medewerker niet uit het oog verloren wordt. Bischoff: “Je kunt wel alleen efficiencyslagen maken, maar als mensen daardoor helemaal opgebrand raken, dan schiet je je doel voorbij. Het gaat ons ook om de gezonde professional.”

Trots

Bischoff en Te Veldhuis kijken met een tevreden gevoel terug op de eerste weken. “De toegangstijden zijn kort en patiënten weten ons te vinden”, zegt Te Veldhuis. Bischoff: “We hebben zelfs patiënten die vanuit andere regio’s bellen.” Ook op het ziekenhuis straalt de goede start af. Bischoff: “Als het gaat om het verbeteren en vernieuwen van zorg, lopen wij als Albert Schweitzer op dit moment voorop. Dit geeft het ziekenhuis een boost.

We mogen er als zorgorganisatie trots op zijn dat we dit met z’n allen hebben durven doen. Dat trotse gevoel moeten we vooral vasthouden.”

In de Helene Schweitzer kliniek kunnen patiënten van maandag tot en met vrijdag terecht voor planbare, laagcomplexe ingrepen met een opnameduur van één tot enkele dagen. Acute, chronische en planbare hoog-complexe zorg vindt plaats in het Albert Schweitzer ziekenhuis. Personeel werkt afwisselend op beide locaties. In de kliniek doet één operatieteam op een dag een serie van dezelfde soort operaties. Het team is daardoor optimaal op elkaar ingespeeld, waardoor er ritme ontstaat en er kwalitatief beter gewerkt kan worden. Orthopedie, urologie, KNO, oogheelkunde, gynaecologie, chirurgie, plastische chirurgie en het pijnbehandelcentrum doen momenteel verrichtingen in de Helene Schweitzer kliniek. Dit aanbod zal stapsgewijs groeien.