R(H)ONDA

De Datagateway is het real-world data platform van Performation. Deze normaliseert, valideert en verrijkt zorgdata. De software sluit aan op verschillende bronsystemen binnen zorgorganisaties en vertaalt de informatie naar een generiek landelijk datamodel. Het Datagateway-platform is vanaf het begin ontwikkeld volgens het ‘personal health train’ principe, wat inhoudt dat de algoritmes zich verplaatsen naar de data in plaats van dat alle data centraal opgeslagen worden.

Performation onderschrijft de FAIR principes en maakt zoveel mogelijk gebruikt van landelijk beschikbare standaarden zoals de zorginformatiebouwstenen en FHIR. De gebruikte FHIR profielen zijn te raadplegen op: https://simplifier.net/.

Het Datagateway-platform vormt de bron voor Performation-producten die zorgorganisaties gebruiken. Performation ontwikkelde vanaf 2013 de Datagateway met als doel data gemakkelijk, transparant en van hoge kwaliteit beschikbaar te maken voor de Nederlandse gezondheidszorg. Inmiddels hebben meer dan 30 zorginstellingen vertrouwen in de Datagateway als een betrouwbare gegevensbron voor hun dagelijkse stuurinformatie. Performation is o.a. NEN7510 en ISO27001 gecertificeerd.

Performation werkt met zorgorganisaties aan vraagstukken op het gebied van capaciteitsmanagement, roostering, zorgadministratie, financiën, patient journey en data analytics. Hiervoor gebruiken zij verschillende Performation-producten en ontwikkelt Performation klant-specifieke oplossingen die worden gevoed door de Datagateway. De Datagateway haalt deze informatie op uit verschillende HR-, financiële- en productiesystemen, afhankelijk van het doel van het datagebruik. Binnen R(H)ONDA heeft de Datagateway het doel om de informatie die relevant is voor IKNL te verzamelen uit het EPD en te standaardiseren. Die data worden door artsen, onderzoekers en door IKNL zelf gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek naar kanker.

De Datagateway werkt autonoom en veilig binnen de infrastructuur van de zorgorganisatie.  De software wordt door Performation geïnstalleerd en onderhouden binnen de beveiligde omgeving van de zorgorganisatie, op voor dit doel ingerichte database servers. De software sluit aan op de brontabellen van de benodigde systemen en haalt de benodigde ruwe data over naar een staging area op de database servers. Op de data in de staging area worden verwerkingen uitgevoerd. Verschillen tussen gebruikte EPD’s (zoals ChipSoft, Nexus en EPIC) maar ook de verschillen in inrichting worden opgeheven. De data worden opgeschoond en verrijkt o.b.v. wet-en-regelgeving en daarnaast gecontroleerd op compleetheid. Daarna worden de data toegevoegd aan het gestandaardiseerde, landelijke datamodel. Dit maakt een uniforme en betrouwbare datakoppeling mogelijk naar de verschillende producten/diensten die Performation biedt.

Om de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) geautomatiseerd te vullen, worden data via HL7 FHIR berichten (Fast Health Interoperability Resources) verstuurd naar IKNL. FHIR is een internationale standaard om elektronische gezondheidsgegevens op een gestandaardiseerde manier uit te kunnen wisselen. Binnen R(H)ONDA maken wij gebruik van Zorg Informatie Bouwstenen: ZIBs. Een ZIB is opgebouwd uit verschillende informatie-elementen die samen een bepaald klinisch concept definiëren, zoals diagnose of medicatiegebruik. Klinische informatie wordt gestandaardiseerd vastgelegd in ZIBs, waardoor de bouwstenen bruikbaar zijn in verschillende zorgsituaties en zorginformatiesystemen. Dit vormt de basis voor registratie aan de bron. Wij baseren ons op de Nictiz 2020 profielen en vullen deze aan met eigen ontwikkelingen waar noodzakelijk. De ontwikkelingen maken wij openbaar voor gebruik door anderen.

In de verwerkingen tussen de staging areas en de tabellen van de Datagateway zit veel logica die ervoor zorgt dat data herbruikbaar en betrouwbaar zijn. Om tot een generiek landelijk werkend datamodel te komen, moeten allerlei registratieverschillen opgelost worden. Ten eerste de verschillen tussen de EPD leveranciers als ChipSoft, EPIC en Nexus. Daarnaast kunnen verschillen bestaan tussen de softwareversies van het EPD. Tevens verschillen registratieprocessen tussen zorgorganisaties. Bij het implementeren van de Datagateway voert Performation samen met data-experts uit de zorgorganisatie een grondige validatie uit zodat data betrouwbaar en daarmee gestandaardiseerd bruikbaar blijken. Hierdoor kunnen we erop vertrouwen dat beslissingen worden genomen op basis van de juiste gegevens en dat appels met appels worden vergeleken. Interpretatie van data blijft echter de belangrijke rol van de eindgebruiker; binnen R(H)ONDA is dat de onderzoeker en/of medisch specialist.

De Datagateway is standaard geconfigureerd voor de verschillende EPD’s van Nexus, ChipSoft en Epic en wordt aangepast aan de variaties die binnen zorgorganisaties bestaan. Tijdens de validatie zorgen we er samen met data-experts voor dat organisatie-specifieke instellingen goed worden overgenomen door de Datagateway.

Performation spreekt met de zorgorganisatie af welke gegevens er verwerkt worden en legt dit vast in een verwerkersovereenkomst en verwerkingsregister. Afhankelijk van welke diensten de zorgorganisatie van Performation afneemt, is het verwerkingsdoel en  -register daardoor per zorgorganisatie anders. Het doel waarvoor data verwerkt worden, is leidend voor de inhoud van de verwerking. Het verwerkingsdoel van R(H)ONDA is het beschikbaar stellen van oncologische patiëntgegevens aan IKNL voor wetenschappelijk onderzoek en statistiek. De verwerking bevat de inhoud van de NKR-itemsets die IKNL publiceert op hun website. IKNL beheert het proces om wijzigingen aan te brengen aan deze itemsets. De regie hiervoor ligt bij de relevante beroepsgroep. Onderdeel van dit proces is de beoordeling of de verwerking van nieuwe data-items binnen het verwerkingsdoel valt.

Performation hanteert het privacy-by-design principe. Persoonsgegevens zonder verwerkingsdoel worden uitgesloten van verwerking.

Voor het vullen van de NKR worden de noodzakelijke, direct herleidbare persoonsgegevens verstuurd naar IKNL. IKNL pseudonimiseert deze gegevens (na een zorgorganisatie-overstijgende patiëntkoppeling) voordat deze in de NKR worden geplaatst.

Voor de werking van de Datagateway zijn bepaalde tabellen nodig in de exacte databasestructuur van het EPD (meestal volstaat een replica). De zorgorganisatie kan autorisatie verlenen middels een specifiek ingerichte database-rol, waarmee alleen toegang wordt verleend tot de benodigde tabel/kolommen (pull methodiek)

Een alternatieve werkwijze is dat de zorgorganisatie de benodigde tabel/kolommen op de betreffende Datagateway server neerzet (push methodiek).

De ontsluiting van het EPD vindt op een technisch gestandaardiseerde manier plaats. Middels stuurtabellen is inzichtelijk welke brontabellen worden gebruikt. Deze informatie kan worden gedeeld.

Daarnaast worden alle dataverwerkingen voorzien van proces- en auditlogging voor specifieke informatiebehoeften of de wettelijke NEN7513 norm.

Deelname aan R(H)ONDA is gratis. R(H)ONDA is onderdeel van het Oncode Accelerator consortium, wat een subsidie vanuit het Nationaal Groeifonds heeft ontvangen. Deze subsidie dekt de kosten die Performation en IKNL maken om de automatische datastroom te realiseren en zorginstellingen hierop aan te sluiten. Er worden voor R(H)ONDA dus geen facturen gestuurd naar de zorginstellingen. Eventuele kosten voor infrastructuur komen wel voor eigen rekening van de zorginstelling.

Oncode Accelerator is een consortium van 30 partners met als doel om de ontwikkeling van geneesmiddelen tegen kanker te versnellen en te innoveren. Oncode Accelerator ontvangt subsidie vanuit het Nationaal Groeifonds, dat is opgezet door de Nederlandse overheid om investeringen te stimuleren in projecten die bijdragen aan economische groei en innovatie. Oncode Accelerator richt zich specifiek op de strijd tegen kanker door te investeren in onderzoek en ontwikkeling op het gebied van kankerbehandelingen.

Binnen Oncode Accelerator worden grootschalige investeringen gedaan in onderzoek naar nieuwe methoden voor vroegtijdige opsporing, diagnose en behandeling van kanker. De focus ligt op het versnellen van de ontwikkeling van innovatieve therapieën, waaronder immunotherapieën en gepersonaliseerde geneeskunde, om de effectiviteit van kankerbehandelingen te verbeteren.

Dit initiatief heeft tot doel Nederland een vooraanstaande positie te geven in het oncologisch onderzoek en bij te dragen aan de ontwikkeling van baanbrekende therapieën die de levenskwaliteit van patiënten kunnen verbeteren en de overlevingskansen kunnen vergroten.

Wanneer de zorginstelling nog geen gebruikmaakt van een Datagateway, vraagt de implementatie +- 3 dagen van ICT en +- 5 dagdelen van BI. Na het tekenen van de juridische documenten:

• richt de zorgorganisatie servers in,
• geeft de zorgorganisatie benodigde tabellen vrij,
• installeert Performation de Datagateway en de FHIR-koppeling en
• valideert Performation samen met de BI-afdeling de data.

Wanneer de zorginstelling al gebruikmaakt van een Datagateway vraagt de implementatie weinig tot geen tijd van de zorgorganisatie. Na het tekenen van de juridische documenten geeft de zorgorganisatie de benodigde tabellen vrij, installeert Performation de FHIR-koppeling op de Datagateway en valideert Performation de nieuwe data.

De huidige werkwijze van IKNL is dat de NKR deels handmatig en deels via andere wegen geautomatiseerd wordt gevuld en gevalideerd door datamanagers die in dienst zijn van IKNL en die kunnen inloggen in het EPD van de zorgorganisatie. Het is zo effectief, efficiënt en veilig mogelijk verbinden van de NKR met andere databronnen is één van de strategische doelen van IKNL. Door de Datagateway onderdeel te maken van dit proces, zijn data sneller en vaker beschikbaar voor onderzoek en daarnaast minder gevoelig voor typefouten. Ook is uit één van de pilotprojecten gebleken dat de Datagateway aanvullende datapunten vindt in het EPD, bovenop de gegevens die data-managers hebben gevonden. Het gaat hier bijvoorbeeld om labwaarden die waardevol zijn in onderzoek naar geneesmiddelen. Het sneller en vaker beschikbaar maken van data door IKNL dient het algemeen belang om de bestrijding van kanker te bevorderen en de zorg aan personen met kanker te verbeteren.

Voor R(H)ONDA worden alleen EPD-data gebruikt. Voor de verschillende softwaremodules die Performation ook biedt, is het mogelijk om met financiële grootboeksystemen en personele- /roostersystemen als AFAS, Ortec, Exact, Microsoft Dynamics, etc. te koppelen.