Huisartsenzorg Zaanstreek Waterland (HZW) vertegenwoordigt en ondersteunt de huisartsen uit deze regio. Een van de speerpunten is momenteel het inzichtelijker maken van de huisartsenzorg op praktijk-, populatie- en patiëntniveau. Aan data geen gebrek, ‘records’ in overvloed. Toch is het voor huisartsen lastig om de gewenste inzichten te verkrijgen. Met hulp van Performation probeert HZW daar verandering in te brengen.

‘De behoefte aan data binnen onze regio is heel groot, omdat meer inzicht nodig is voor een gerichtere aanpak van de huisartsenzorg’, vertelt Anneke Passant, Manager Finance & ICT bij HZW. ‘Dat inzicht hebben we nu totaal niet. We kunnen niet op basis van data zeggen hoe druk een huisarts het heeft en hoe de patiëntpopulatie in de regio eruitziet. En dat inzicht hebben we wel nodig met oog op de behoefte om meer tijd vrij te maken voor patiënten die dat nodig hebben.’

De waan van de dag regeert

‘We zien in de praktijk wel dat het heel erg druk is’, vertelt Stefan Post, die een eigen huisartsenpraktijk heeft en de CMIO (Chief Medical information Officer) is van HZW. ‘Maar hoe druk, met wie en waarvoor, hebben we niet in kaart. De waan van de dag regeert. Als huisarts heb je niet de tijd, of gun je jezelf niet de tijd, om eens in te zoomen op de praktijkvoering. Persoonlijk voel ik de behoefte om dat wél te doen heel sterk, om vast te kunnen stellen waar we op kunnen sturen zodat we de zorg aan blijven kunnen. En dan heb ik het alleen nog maar over het deel van de praktijkvoering.’

Behalve op praktijkniveau kan data huisartsen ook ondersteunen op populatie- en patiëntniveau. ‘Hoe verhouden patiëntpopulaties zich tot elkaar, bijvoorbeeld?’, gaat Post verder. ‘Dan hebben we het over de chronische zorgpatiënten, met onder andere diabetes en hart- en vaatziekten. Op patiëntniveau kan data helpen bij het optimaliseren van de zorg per individuele patiënt. Welke patiënten komen vaak op het spreekuur, en vanwege welke diagnoses? Daar willen we uiteindelijk ook een interventie aan koppelen, zodat mensen minder vaak dan nodig het spreekuur bezoeken.’

Data op slot

Het voornaamste obstakel op weg naar die felbegeerde inzichten is het Huisartsen Informatie Systeem (HIS) dat huisartsen gebruiken voor bijvoorbeeld het bijhouden van patiëntendossiers, plannen van afspraken, voorschrijven van medicatie en het declareren bij zorgverzekeraars. Een goudmijn aan eigen data, waar huisartsen – hoe gek dat ook klinkt – zelf moeilijk toegang tot hebben, terwijl ze die data wél nodig hebben om de zorg te verbeteren.

‘De HIS’sen doen er heel moeilijk over om die data vrij te geven’, legt Anneke Passant uit. ‘Het gaat om gesloten systemen en het heeft ons heel veel tijd gekost om een partij te vinden die over een manier van werken beschikt om deze data te verkrijgen. Dat was heel veel handwerk, tijdrovend en niet eenvoudig. Ik kom zelf uit de ziekenhuiswereld, waar we de data van Chipsoft gewoon vrij konden gebruiken, terwijl huisartsen die data als het ware moeten terugkopen, terwijl die eigenlijk van de huisarts zelf zijn. Gelukkig komen er nieuwe HIS’sen, die van de wetgever verplicht opengesteld moeten worden, maar zover is het nog niet. Hier zijn we wel tegenaan gelopen, ook in de pilot die we het afgelopen jaar met Performation zijn gestart.’

Ontdekkingstocht

Anneke werkte met Performation samen toen ze nog bij het Zaans Medisch Centrum werkte. ‘We hebben destijds met elkaar een database opgezet, veel met data en benchmarks gewerkt en pilots gedraaid met andere ziekenhuizen. Met die kennis en ervaring stelde ik bij HZW voor Performation in te schakelen om huisartsen te helpen op basis van de data hun praktijken slimmer in te richten. Onze directeur zag het meteen helemaal zitten en toen zijn we, samen met onze regiegroep voor digitalisering, de pilot gestart die nu nog steeds gaande is.’

Huisarts en CMIO Stefan vond het ook direct een goed idee. ‘Het doel om meer inzicht te kunnen krijgen in de huisartsenzorg van onze regio en uiteindelijk meer te kunnen sturen met behulp van informatie, sprak me heel erg aan. Dus ik ben er met een open blik ingegaan, met een paar beginvragen: waar kunnen we dan mee starten? Met welke data? En welke inzichten zullen ons het meest vooruithelpen? In het begin zijn we op zoek gegaan naar het laaghangend fruit, de data waarover we makkelijk konden beschikken. Het is nog steeds een ontdekkingstocht. Het voelt voor ons als HZW ook een beetje als pionieren.’

Inzicht huisartsenzorg meteen toepassen

Aan de pilot doen vijf huisartsenpraktijken van HZW mee. ‘We zijn klein begonnen’, vertelt Anneke. ‘Het kost nou eenmaal ook de nodige technische afstemming om systemen op elkaar aan te sluiten. Performation helpt ons het dashboard zo in te richten dat er mooie, logische data uitkomen. Die techniek en de business intelligence-kant van het verhaal vormen de kracht van Performation. Verder is het natuurlijk een wisselwerking met de huisartsen, van wie de inhoud moet komen.’

De projectleiding is in handen van Sanne Gooskens van Performation. Stefan: ‘Zij is echte de drijvende kracht, ook qua agendavoering en afspraken nakomen. Voor Anneke was het niet helemaal nieuw, maar voor mij wel, met alle regelgeving, technische aspecten en leveranciersafspraken die daarbij komen kijken. Sanne neemt ons daarbij heel goed aan de hand. Dit project was zonder haar niet van de grond gekomen.’

Werkend voorbeeld

De status van de pilot (anno oktober 2024) is dat de gewenste data eindelijk boven komen drijven. ‘Het voelt allemaal nog steeds behoorlijk verkennend’, zegt Stefan, die op basis van een verkregen inzicht wel al een verandering in zijn praktijkvoering heeft doorgevoerd. ‘Enige tijd geleden zijn wij in de praktijk begonnen met een regie-arts-functie. Dan ga je als huisarts ’s ochtends naast de assistente aan de telefoon zitten. Op die manier kunnen we veel vragen direct beantwoorden en mensen helpen, zodat veel minder spreekuurafspraken nodig waren. Eerst deden we dat op maandagen, woensdagen en vrijdagen. De data leerden ons dat de woensdagen relatief rustig zijn, terwijl de dinsdag veel drukker is. Een mooi inzicht, dat we meteen konden toepassen.’

In deze pilot is het volgens Stefan veel werk geweest om de datastromen en dashboards goed in te richten. ‘Daarnaast denk ik dat we nog steeds niet weten wat die data allemaal voor ons zou kúnnen doen. We kunnen nog heel veel data en inzichten aan elkaar knopen en nog veel interessantere dashboards bouwen. Veel huisartsen zoeken alleen nog wel naar welke ondersteuning ze precies nodig hebben. Daar hebben ze de tijd niet voor. Zij willen vooral een werkend voorbeeld zien, en daar zijn we nu bijna aan toe.’

Van grote meerwaarde

Tijdens ledenvergaderingen met de huisartsen merken ze dat het vertrouwen van de huisartsen nog steeds gewonnen moet worden. Het gaat uiteindelijk tenslotte om hún data die inzichtelijk wordt gemaakt, of beter: die van de patiënten. ‘Het is toch iets heel nieuws’, beseft Anneke. ‘Dus het is heel belangrijk om succesjes in dit project te blijven delen met onze achterban en om het belang van die data en bijkomende inzichten voor ons allemaal goed over te brengen. Uiteindelijk werkt het pas echt wanneer alle huisartsen bij ons in de regio zich aansluiten.’